Deniz Gezmiş Kimdir?

05.05.2024 - Pazar 14:14

Deniz Gezmiş Kimdir?
anılıyor. 6 Mayıs 1972'de, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan ile birlikte Ankara'daki Ulucanlar Cezaevi'nde idam edilen Gezmiş, o dönemde yalnızca 25 yaşındaydı. Arkadaşları Aslan ve İnan ise sırasıyla 25 ve 23 yaşlarında idiler. Bu trajik olay, Türkiye'nin siyasi tarihinde derin bir iz bıraktı. Bu makalemizde Deniz Gezmiş'in eşi kimdi?, Deniz Gezmiş'i asan başbakan kim? , Deniz Gezmiş'in öldürdüğü kişiler kimler?, İşte Deniz Gezmiş hakkında merak edilen konular haberimizde. 
Deniz gezmiş kimdir?, Deniz Gezmiş, 27 Şubat 1947 tarihinde dünyaya geldi. Deniz Gezmiş nereli? Ankara'nın Ayaş ilçesinde doğdu. Öğretmen bir anne ve babanın çocuğu olarak, ilk ve ortaöğrenimini Sivas'ta tamamladı. Genç yaşta politik aktivizme atılan Gezmiş, Türkiye'nin 1960'lı ve 70'li yıllarındaki siyasi hareketlerinde önemli bir rol oynadı.
Deniz Gezmiş, 1960'ların sonunda Türkiye'nin siyasi ve toplumsal yaşamında önemli bir figür haline geldi. 1965 yılında Türkiye İşçi Partisine üye olan Gezmiş, 1968'de 6. Filo protestolarına katıldı ve bu eylemler sonucunda "öğrencileri ayaklandırmaya teşvik" suçlamasıyla tutuklandı. 30 Temmuz 1968'de gerçekleşen bu tutuklama, onun politik aktivizm yolculuğunun başlangıcıydı.
Kasım 1968'de ABD Elçisi Robert Komer'e yapılan protestolarda da yer alan Gezmiş, bu eylemler sebebiyle tekrar tutuklandı. 26 Aralık 1968'de, İstanbul Üniversitesi'nde yaşanan olaylar ve öğrencilerin protestoları onun tutuklanmasına neden oldu.
İstanbul Üniversitesi'nin kütüphanesinde yaşanan bir olay sonrası, 18 Mart 1969'da yeniden tutuklandı. Mayıs 1969'da başlayan üniversite reform tasarısını destekleyen protestolara liderlik eden Gezmiş, Haziran 1969'da güvenlik güçlerinin müdahalesiyle şiddetlenen olaylar sırasında yaralanmaların yaşanmasına sebep oldu ve bu olayların ardından hakkında tekrar tutuklama kararı çıkarıldı.
1969 yılında Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi'nin gerilla kampında eğitim aldı ve bu süreçte THKO'yu (Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu) kurdu. 29 Aralık 1970'te bir polis karakoluna saldırı ve 11 Ocak 1971'de bir banka soygunu gerçekleştirdi. 4 Mart 1971'de dört Amerikalıyı kaçıran Gezmiş, 400.000 dolar fidye ve politik tutukluların serbest bırakılmasını talep etti. 9 saat süren bir çatışmanın ardından üniversite kapatıldı ve 9 Mart'ta Amerikalılar serbest bırakıldı.
Deniz Gezmiş kaç yaşında öldü? ,12 Mart 1971 Muhtırası'nın ardından yakalanan Gezmiş, yargılanarak idama mahkum edildi. Bu ceza, 6 Mayıs 1972'de Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan ile birlikte infaz edilerek yerine getirildi.
Deniz Gezmiş  Ailesi ve ilk yıllarDeniz Gezmiş, 28 Şubat 1947'de Ankara'nın Ayaş ilçesinde dünyaya geldi. Ailesinin kökleri, Konya'dan Rize'nin İkizdere ilçesine bağlı Cimil köyüne uzanır. Babası Cemil Gezmiş, Ilıca (Aziziye)/Erzurum nüfusuna kayıtlı bir ilköğretim müfettişiydi; annesi Mukaddes Gezmiş ise Erzurum'un Tortum ilçesinden gelen bir ilkokul öğretmeniydi.
Gezmiş ailesinin üç erkek çocuğundan ikincisi olan Deniz, ilk ve ortaokul eğitimini Sivas'ta aldı. İlkokulu Yıldızeli ilçesinde, ardından Sivas merkezde Selçuk İlkokulunda ve Atatürk Ortaokulunda tamamladı. Ailesiyle geçirdiği yıllar ve Sivas'ta aldığı eğitim, onun kişiliğinin ve düşünce yapısının oluşmasında önemli bir rol oynadı.
Deniz Gezmiş'in EğitimiDeniz Gezmiş, Türkiye'nin 1960'lar ve 70'lerdeki siyasi tarihinde öne çıkan isimlerden biri olmasının yanı sıra, eğitim yolculuğuyla da dikkat çekiyor. 28 Şubat 1947'de Ankara'nın Ayaş ilçesinde doğan Gezmiş, ilk ve ortaokulu Sivas'ta tamamladı. İlkokulu Yıldızeli ilçesinde, ardından Sivas merkezde bulunan Selçuk İlkokulunda ve Atatürk Ortaokulunda okudu.
Lise eğitimi için İstanbul'a giden Gezmiş, prestijli Haydarpaşa Lisesine devam etti. Burada aldığı eğitim, onun düşünce yapısını ve siyasi görüşlerini şekillendirmede önemli bir rol oynadı. Lise yıllarında sol düşüncelerle tanışan ve dönemin politik eylemlerine katılan Gezmiş, bu dönemde siyasi aktivizme adım attı.
1966 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine giren Gezmiş, üniversite eğitimi sırasında da aktif olarak siyasi faaliyetlerde bulundu. 6. Filo protestoları ve İstanbul Üniversitesinin işgali gibi önemli olaylarda rol aldı. Üniversite yılları, onun politik aktivizminde ve liderlik yeteneklerinde belirleyici oldu.
Deniz Gezmiş'in Siyasi YaşamıDeniz Gezmiş'in amacı neydi? ,Deniz Gezmiş, Türkiye'nin 1960'lar ve 70'lerindeki politik sahnesinde önemli bir figür olarak tarihe geçti. İstanbul'un Haydarpaşa Lisesinde başlayan eğitim yolculuğu, onu Türkiye İşçi Partisi'ne ve sonrasında Türkiye'nin modern tarihinde önemli bir role götürdü. 1965'te Türkiye İşçi Partisine üye olan Gezmiş, 7 Kasım 1966'da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne girdi.
Gezmiş'in politik aktivizmi, 15-31 Ağustos 1966'da Ankara'dan İstanbul'a yürüyen Çorum Belediyesi temizlik işçilerinin desteklenmesi sırasında gözaltına alınmasıyla başladı. Bu olay, onun işçi hareketleriyle olan bağını pekiştirdi.
1968'de gerçekleşen 6. Filo protestoları ve İstanbul Üniversitesinin işgali, Gezmiş'in öğrenci hareketlerindeki liderliğini ortaya koydu. 1 Kasım 1968'de "Samsun'dan Ankara'ya Mustafa Kemal Yürüyüşü"nü düzenleyen Gezmiş, aynı yıl ABD Büyükelçisi Kommer'in ziyareti sırasında Yeşilköy Havaalanı'nda düzenlenen protesto gösterileri nedeniyle tutuklandı ve 17 Aralık 1968'de serbest bırakıldı.
Deniz Gezmiş, 1969'da Filistin'deki Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesinin gerilla kampına giderek silahlı eğitim aldı ve bu süreçte FDHKC üyeleriyle birlikte savaştı. 20 Aralık 1969'da yakalandı ve 18 Eylül 1970'e kadar tutuklu kaldı.
Deniz Gezmiş Neden İdam Edildi?Deniz Gezmiş neden asıldı?, 1971-1972 yılları Türkiye tarihinde derin izler bırakan olaylara tanıklık etti. Bu dönemin en çarpıcı olaylarından biri, Deniz Gezmiş'in idamı oldu. İşte olayın detayları: 
Deniz Gezmiş'i hangi iktidar astı?, 16 Temmuz 1971 tarihinde, dönemin sıkıyönetim şartları altında, Ankara'daki Altındağ Veteriner Okulu binasında toplanan Sıkıyönetim Mahkemesi, Deniz Gezmiş ve arkadaşlarını yargılamaya başladı. Bu mahkeme, Tuğgeneral Ali Elverdi başkanlığında ve Baki Tuğ savcılığında gerçekleşti.
Yaklaşık üç aylık bir sürecin ardından, 9 Ekim 1971'de mahkeme, Türk Ceza Kanunu'nun 146. maddesini ihlal ettikleri gerekçesiyle Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ı idama mahkum etti. Bu karar, dönemin siyasi ve toplumsal yapısının sert bir yansıması olarak kabul edildi.
 Deniz Gezmiş'in celladı kimdir? İdam kararının ardından, 6 Mayıs 1972 tarihinde, Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde, gece saat 1.00 ile 3.00 arasında, bu üç genç idam edildi. Bu olay, Türkiye tarihinin en tartışmalı dönemlerinden birinin simgesi haline geldi.
Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idamı, Türkiye'nin siyasi tarihinde derin izler bıraktı. O dönemde yaşananlar, bugün bile tartışılmaya devam eden konular arasında yer alıyor. Bu idamlar, Türkiye'nin yakın tarihinin en trajik olaylarından biri olarak hafızalarda kaldı.

Kaynak: Haber Merkezi

YORUM YAZ